Wyzwania internacjonalizacji
Konferencja „Studenci zagraniczni w Polsce 2023” zgromadziła ponad 200 uczestników, którzy dyskutowali o kluczowych problemach dla polskiego szkolnictwa wyższego w kontekście internacjonalizacji. Rozmawiano przede wszystkim o wyzwaniach związanych z wojną w Ukrainie, ale też o kierunkach rozwoju uniwersytetów europejskich. Politechnikę Rzeszowską reprezentował rektor prof. Piotr Koszelnik, który był jednym z panelistów w debacie poświęconej edukacji w zakresie IT.
O konferencji
Konferencje z cyklu „Studenci zagraniczni w Polsce” odbywają się corocznie od 16 lat. Wydarzenie to organizują w ramach programu „Study in Poland” Fundacja Edukacyjna Perspektywy, KRASP oraz uczelnia gospodarz, którą w tym roku był Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Stanowi platformę pogłębionej debaty na temat strategii i praktyki internacjonalizacji uczelni wyższych. W wydarzeniu wzięły udział Anna Worosz z Biura Prasowego i Edyta Ptaszek, kierownik Działu Współpracy Międzynarodowej.
„Umiędzynarodowienie dla uniwersytetu, którym kieruję, ale też dla innych białostockich uczelni i dla całego miasta czy regionu stanowi fundament rozwoju” – mówił prof. dr hab. Adam J. Krętowski, rektor Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, otwierając konferencję. Prof. Teofil Jesionowski, rektor Politechniki Poznańskiej, jako przedstawiciel Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich i przewodniczący Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, podkreślił, że idea umiędzynarodowienia uniwersytetów polskich stanowi obecnie najgłębszy wyraz odpowiedzialności za przyszłe pokolenia. Nawiązując do wezwania do współpracy środowiska akademickiego i instytucji z otoczenia uniwersytetów, założyciel Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy” Waldemar Siwiński powiedział: „Kiedy inicjowaliśmy program „Study in Poland”, chodziło nam o to, by wspólnie zawalczyć o umiędzynarodowienie polskich uczelni. Dlatego czuję dziś prawdziwe wzruszenie, słysząc, że nie tylko uczelnie, ale też instytucje z otoczenia akademickiego mówią o współdziałaniu na rzecz internacjonalizacji”.
Solidarni z Ukrainą
Tematem pierwszej sesji plenarnej była wojna w Ukrainie i wyzwania, jakie w jej kontekście stoją przed uczelniami polskimi i internacjonalizacją. Dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej dr Dawid Kostecki zaprezentował program „Solidarni z Ukrainą – Uniwersytety Europejskie”, w ramach którego polskie uczelnie stowarzyszone w europejskich konsorcjach uniwersyteckich mogą włączać ukraińskich partnerów we wspólne działania projektowe, by budować podwaliny pod przyszłą współpracę. Według rektorki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i przewodniczącej Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich prof. Bogumiły Kaniewskiej internacjonalizacja uczelni polskich osiągnęła poziom, w którym należałoby już zacząć traktować uniwersytety jako instytucje międzynarodowe.
Wystąpienia gości
Uczestnicy konferencji mieli okazję wysłuchać wystąpień ambasadora Rwandy Anastase Shyaka, prezesa Polskiej Akademii Nauk prof. Marka Konarzewskiego oraz wiceministra edukacji i nauki Dariusza Piontkowskiego. Ambasador podkreślił, że Polska dla Rwandy jest najważniejszym rynkiem edukacji wyższej. Zwrócił uwagę na możliwe pola współpracy obu krajów – kształcenie doktorantów, stypendia dla najzdolniejszych studentów umożliwiające im kształcenie się w Polsce. Prezes Polskiej Akademii Nauk podkreślał natomiast potrzebę niezbędnej współpracy całego środowiska akademickiego w kontekście umiędzynarodowienia, ponieważ tylko dzięki współpracy polskie uczelnie zaznaczą swą obecność w świecie, czego efektem będzie ciągły wzrost liczby studentów z zagranicy. Wiceminister z MEiN stwierdził, że umiędzynarodowienie stanowi warunek podniesienia jakości kształcenia, jest szansą na skuteczne dążenie do doskonałości w badaniach i pozwala na zwiększenie rozpoznawalności polskiej nauki.
IDUB
Podsumowanie funkcjonowania programu „Inicjatywa Doskonałości – Uniwersytet Badawczy” w kontekście zwiększenia widzialności polskich uczelni na świecie była przedmiotem kolejnej sesji, którą moderował prorektor Politechniki Śląskiej prof. Marek Pawełczyk. W dyskusji udział wzięli: rektor Uniwersytetu Łódzkiego prof. Elżbieta Żądzińska, rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Alojzy Nowak, rektor Politechniki Warszawskiej prof. Krzysztof Zaremba i prorektor Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku prof. Marcin Moniuszko.
Polska HUBEM edukacyjnym w zakresie IT i nowych technologii
W czasie konferencji kilkakrotnie wspominany był projekt „INCUBATING FREEDOM for Ukraine – Adapting Women to Digital Economy”, który zainicjowała Fundacja Edukacyjna Perspektywy w Lublinie w grudniu 2022 r. i którego celem jest wyposażenie w umiejętności cyfrowe 30 tys. uchodźczyń z Ukrainy. Prezeska Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy” Bianka Siwińska, przedstawiając założenia projektu, zauważyła, że jednym z ważniejszych wyzwań w kontekście III misji uniwersytetu jest zadbanie o uchodźczynie z Ukrainy. Temu tematowi poświęcono jedną sesji, a projekt prezentowany był nie tylko jako jeden z pomysłów pomocy Ukrainie, ale też jako element kreowania wizerunku Polski jako międzynarodowego hubu edukacyjnego w zakresie IT. W trakcie panelu pełnomocnik prezesa Rady Ministrów ds. GovTech Justyna Orłowska omówiła inicjatywy i działania rządu na rzecz upowszechnienia edukacji w zakresie IT i nowoczesnych technologii. Dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji dr inż. Jarosław Protasiewicz przedstawił rozwój badań w zakresie sztucznej inteligencji. Rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. Piotr Koszelnik omówił pułapki i szanse edukacji informatycznej: „Istotnym problemem na uczelniach jest brak kadr, w szczególności z zakresu IT. Niestety uczelnie nie są konkurencyjnym pracodawcą, jeżeli chodzi o absolwentów studiów informatycznych. Ten program może być więc szansą, aby głos uczelni stał się słyszalny. Może warto zastanowić się nad polityką finansowania nauki i szkolnictwa wyższego w różnych obszarach, a w szczególności w obszarze informatycznym”. Rektor naszej uczelni, odnosząc się do obecnej sytuacji w Ukrainie, zaznaczył, że ten kraj będzie potrzebował odbudowy intelektualnej i to głównie przed kobietami uchodźczyniami z Ukrainy będzie stało to wyzwanie. O strategicznej współpracy uczelni technicznych Polski i Ukrainy w zakresie AI i CyberSec opowiedział również rektor Politechniki Poznańskiej i przewodniczący KRPUT prof. Teofil Jesionowski.
Komunikacyjny wymiar uniwersytetów
Panel o komunikacyjnym wymiarze uniwersytetów europejskich, czyli „work package”, stanowił okazję do zaznaczenia obecności na konferencji członków Stowarzyszenia PR i Promocji Polskich Uczelni PRom. Wśród panelistów znaleźli się dyrektor NAWA dr Dawid Kostecki, Dorota Maciejowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Magdalena Sikorska z Politechniki Poznańskiej. Moderatorem dyskusji był Marcin Witkowski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Trudne zadanie zoperacjonalizowania zagadnień, wokół których toczyła się dyskusja, zostało wykonane z dbałością nie tylko o szczegóły codziennej praktyki, którą na co dzień rozumieją współpracujący w ramach swoich sojuszów (Una Europa, Eunice, Epicur) zaproszeni paneliści, ale także w trosce o instytucjonalne wsparcie dzięki programom Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. W panelu poruszono tematy struktur roboczych, pakietów zadań, budżetów, ale również zagadnienia bliskie każdemu członkowi PROM-u, tj. najlepszych praktyk z zakresu komunikacji zewnętrznej, promocji sojuszu wewnątrz każdej uczelni i wśród uczelni polskich, z których jedynie część już aplikowała i została przyjęta do europejskich konsorcjów. O tym, jak dzielić zadania i co z nich wynika, gdy uczelnie zmagają się z wyzwaniami, również technicznymi, mówili wszyscy paneliści. Moderator panelu Marcin Witkowski podkreślił w podsumowaniu: „O ile F. Macron rozpoczął swoje słynne sorbońskie przemówienie z września 2017 r. stwierdzeniem, że przyszedł tam, aby rozmawiać o Europie, o tyle uczestnicy panelu w Białymstoku przyszli tu, aby mówić o tym, jak w praktyce komunikacyjnej uczelni wygląda wdrażanie idei uniwersytetów europejskich”.
Interstudent
Podczas wieczornej gali, która odbyła się w Pałacu Branickich, wręczono nagrody przyznane w dwóch konkursach: w VI edycji Nagrody Środowiskowej Gwiazdy Umiędzynarodowienia oraz XIII edycji konkursu Interstudent. Warto przypomnieć, że tegorocznym laureatem Konkursu Interstudent jest Vitalii Morskyi, student kierunku inżynieria i analiza danych na Wydziale Matematyki i Fizyki Stosowanej Politechniki Rzeszowskiej.
Uniwersytety europejskie
W kolejnym dniu konferencji odbyła się sesja „Uniwersytety europejskie – szanse, zagrożenia, kierunki rozwoju”, którą poprowadził rektor Politechniki Poznańskiej prof. Teofil Jesionowski. O tych istotnych zagadnieniach dla szkolnictwa wyższego rozmawiali: rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego prof. Michał Zasada, prorektor Politechniki Koszalińskiej dr hab. Krzysztof Wasilewski, prof. PK, dyrektorka Centrum Współpracy Międzynarodowej Politechniki Łódzkiej dr inż. Dorota Piotrowska, prof. PŁ, dyrektor generalny Narodowej Agencji Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności (FRSE) dr hab. Paweł Poszytek.
Nowe inicjatywy
O nowych inicjatywach i działaniach prowadzonych przez instytucje publiczne i organizacje non-profit wspierające umiędzynarodowienie polskiego szkolnictwa wyższego dyskutowano podczas panelu „Umiędzynarodowienie 2023 day by day” – problemy, sprawozdania, komunikaty”. Prowadzącym był prof. Stanisław Kistryn, pełnomocnik rektora UJ ds. konsorcjum UNa Europa. Uczestnikami byli koordynatorka programu „Study in Poland” Julia Łysik, przewodnicząca IROs Forum Ewa Kiszka, członek Stowarzyszenia PR i Promocji Polskich Uczelni PRom Marcin Witkowski, dyrektor NAWA dr Dawid Kostecki, przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów Michał Klimczyk i przewodniczący Parlamentu Studentów RP Kewin Lewicki.
